Mandat z zagranicy. Stawki, jak zapłacić i czy w ogóle trzeba?

Pamiątką z zagranicznych wakacji mogą być nie tylko magnesy na lodówkę czy piękna opalenizna. Czasami ten najdroższy suwenir przychodzi do domu z lekkim, nawet rocznym opóźnieniem. Mam na myśli oczywiście mandat, na przykład w formie zdjęcia z fotoradaru czy zapisu z odczytu drogowego dokumentującego brak opłacenia winiety. Są to bardzo przykre i coraz częstsze sytuacje – wystarczy wspomnieć, że tylko w 2020 roku liczba zapytań o dane polskich kierowców, którzy złamali przepisy, wzrosła do bagatela 2 milionów. 

Mandat z zagranicy to droga „pamiątka”, dlatego wielu przyłapanych kierowców kombinuje, jak go nie zapłacić. Czy to rzeczywiście jest możliwe? Czy mandat z zagranicy się przedawnia? Jak zapłacić taki mandat i mieć święty spokój? Kiedy nie trzeba tego robić? Co z punktami karnymi i jakie są stawki mandatów w popularnych wśród polskich kierowców krajach? Na wszystkie te pytania odpowiadam w moim artykule. 

Czy mandat z zagranicy przyjdzie do Polski?

Odpowiedź jest jednoznaczna: tak. Nie ma co liczyć na to, że uda się jakoś „prześlizgnąć” przez system nakładania mandatów w kraju, w którym doszło do wykroczenia. Jeśli np. podróżujemy autostradą w Niemczech i nagle oślepił nas błysk fotoradaru, to trzeba się szykować na to, że pewnego dnia listonosz przyniesie nam kosztowny list. 

Obecnie niemal wszystkie kraje Unii Europejskiej – poza Irlandią i Danią – uznają dyrektywę umożliwiającą wymianę informacji o kierowcach pojazdów, którzy popełnili wykroczenie. 

Jeśli więc np. polski kierowca złamie przepisy w Austrii, to tamtejszy organ zwróci się z zapytaniem do Krajowego Punktu Kontaktowego i poprosi o udostępnienie danych właściciela pojazdu. Te zostaną sprawdzone w bazie CEPiK i przekazane policji, która na ich podstawie wystawi mandat i wyśle go na adres meldunkowy właściciela. 

Jak długo czeka się na mandat z zagranicy? 

Nie ma tutaj żadnej reguły, ponieważ wszystko zależy od tempa, w jakim pracują służby w danym kraju, na co wpływa też liczba popełnianych tam wykroczeń. 

Przyjmuje się, że ryzyko otrzymania mandatu drastycznie maleje po tym, jak minie rok od momentu, w którym mogło dojść do popełnienia wykroczenia. Nie daje to jednak pewności, ponieważ są kraje, w których przedawnienie następuje dopiero po 5 latach (szczegóły za chwilę).

Można natomiast przyjąć, że średni czas, w którym kierowca powinien otrzymać mandat z zagranicy, to od 60 do 270 dni. 

Jak zapłacić mandat z zagranicy?

Do mandatu, poza szczegółowym opisem zdarzenia i ewentualnie zdjęciem, jest dołączona cała instrukcja jego opłacenia. Zwykle należy po prostu wykonać przelew na podany numer konta. Tutaj radzę skorzystać albo z konta walutowego (np. N26), kantoru internetowego, albo z dowolnego narzędzia do taniej wymiany walut, jak np. bank Revolut. Dzięki temu nie poniesiemy dodatkowego kosztu z tytułu drogiego przewalutowania.

Jeśli nie ma żadnych wątpliwości co do popełnienia wykroczenia, a nie chcemy też robić sobie długów i żyć w ciągłej niepewności, to warto zapłacić mandat od razu. Zwłaszcza, że często się to opłaca – na przykład we Włoszech przekroczenie terminu o 60 dni skutkuje dwukrotnym wzrostem wysokości mandatu. 

Kiedy nie trzeba płacić mandatu z zagranicy? 

Przede wszystkim pamiętajmy, że nie każde pismo, jakie otrzymamy z zagranicy o popełnieniu wykroczenia, jest wiążącym mandatem. Zignorować można np. list od firmy windykacyjnej, jeśli wcześniej nie został nam dostarczony właściwy mandat. 

O ważności mandatu, czyli konieczności jego opłacenia, decydują te elementy:

• Musi być doręczony w formie listu poleconego;
• Musi być przetłumaczony na języka urzędowy kraju odbiorcy (w naszym przypadku na polski);
• Musi być wystawiony przez organ publiczny, najczęściej przez policję; 
• Do mandatu musi być dołączony dowód popełnienia wykroczenia, czyli np. zdjęcie z fotoradaru czy raport policjanta, który wystawił mandat zaocznie; 

Pamiętajmy również, że musimy otrzymać faktyczny mandat, a nie tylko samo wezwanie do zapłaty z numerem popełnionego wykroczenia. 

Co w przypadku niezapłacenia mandatu z zagranicy?

Każdy, kto otrzyma poprawnie wystawiony mandat, ale go zignoruje, musi się liczyć z wysokim ryzykiem poniesienia dodatkowych konsekwencji. Przede wszystkim w kolejnym liście znajdzie się ponaglenie, a kwota mandatu wzrośnie o odsetki (lub, jak w przypadku mandatów z Włoch, będzie to kwota dwukrotnie wyższa po minięciu okresu „promocji”). 

Jeśli kierowca będzie nadal ignorować zobowiązanie pieniężne, to sprawa trafi do krajowego sądu, a ten może wydać nakaz zapłaty. Wówczas do akcji wkroczy już komornik, który może wyegzekwować należność np. zajmując konto dłużnika czy pobierając środki ze zwrotu podatku. Oczywiście doliczone zostaną też koszty sądowe.

Wniosek? Nie ma sensu kombinować. Jeśli wina jest ewidentna i kierowca wie, że popełnił wykroczenie, to powinien karnie opłacić mandat i zapomnieć o sprawie. 

Czy mandat z zagranicy się przedawnia?

Tak, natomiast trzeba wiedzieć, że okres przedawnienia wynika wyłącznie z przepisów obowiązujących w kraju, w którym doszło do wykroczenia (nie polskich). W dodatku chowanie głowy w piasek i ignorowanie kolejnych wezwań do zapłaty może być bardzo ryzykowne, ponieważ np. we Włoszech już po 60 dniach sprawa jest przekazywana do firmy windykacyjnej, co podnosi koszty całego postępowania. 

Okresy przedawnienia mandatu różnią się w zależności od kraju, z którego otrzymaliśmy karę. I tak np. w Niemczech są to 2 lata, ale już we Francji czy we Włoszech aż 5 lat. 

Ważne! Nieopłacenie mandatu i wybranie się w ponowną podróż do kraju, w którym ciąży na nas kara, jest bardzo ryzykowne. W razie kontroli drogowej kierowca może nawet zostać aresztowany, a jego samochód zarekwirowany. 

Mandat za granicą a samochód w leasingu/wynajmie

Wiele osób jeździ za granicę samochodem spłacanym w ramach umowy leasingu czy użytkowanym w formule coraz popularniejszego wynajmu długoterminowego. W obu przypadkach kierowca nie jest właścicielem pojazdu, stąd ewentualny mandat trafi prosto do firmy leasingowej/dealera. 

Co w takiej sytuacji? Właściciel samochodu oczywiście ustali, kto jest leasingobiorcą/najemcą i prześle mandat swojemu klientowi. Należy natomiast pamiętać, że nie jest to usługa bezpłatna. W zależności od firmy opłata za udostępnienie danych kierowcy odpowiednim organom oraz przesłanie mandatu wynosi od 150 do nawet 500 zł netto! 

Czy za wykroczenie za granicą naliczane są punkty karne? 

Na szczęście nie. Wciąż nie ma przepisów, które umożliwiałyby nakładanie punktów karnych na obywateli innych krajów w przypadku złamania przepisów ruchu drogowego. Jedyną karą, jaką poniesie kierowca, jest więc ta finansowa. 

Stawki mandatów w Niemczech 

Niemcy to jeden z tych krajów, po których najczęściej poruszają się polscy kierowcy – na przykład w drodze do pracy czy na wakacje z rodziną. Przez Niemcy przejeżdża się w kierunku Francji, Austrii, Włoch, Holandii czy Hiszpanii.

Wielu kierowców ślepo wierzy w zapewnienie, że na niemieckich autostradach nie ma ograniczeń prędkości. Jest to daleko idące uogólnienie, ponieważ na wielu odcinkach takie ograniczenia jak najbardziej obowiązują (i są niższe niż w Polsce – 100-120 km/h). Dodatkowo niemieckie autostrady są w wiecznych remontach, przez co kierowcy muszą zwalniać nawet do 60-80 km/h. Trzeba więc mieć się na baczności i szczególnie uważać na fotoradary, które – w przeciwieństwie do naszego kraju – nie zawsze są oznakowane. 

Na moment pisania tego artykułu, czyli październik 2023 roku, w Niemczech obowiązuje zaktualizowany taryfikator mandatów. Oto stawki, jakie trzeba zapłacić za te najczęstsze przewinienia:

Przekroczenie prędkości w terenie zabudowanym

• Do 15 km/h – 30 euro;
• Od 16 do 30 km/h – 70-95 euro;
• Od 31 do 40 km/h – 140-200 euro;
• Od 41 do 50 km/h – 280 euro;
• Powyżej 50 km/h – 480-600 euro; 

Przekroczenie prędkości poza terenem zabudowanym

• Do 15 km/h – 15 euro;
• Od 16 do 25 km/h – 80-95 euro;
• Od 31 do 60 km/h – nawet 440 euro;
• Powyżej 60 km/h – nawet 600 euro; 

Inne często popełniane wykroczenia

• Korzystanie z telefonu w czasie jazdy – 60 euro;
• Rozmawianie przez telefon przy uchu – 100 euro;
• Brak obowiązkowego wyposażenia pojazdu (apteczki, trójkąta i kamizelki odblaskowej) – 15 euro;
• Parkowanie na zakazie – do 65 euro;

Stawki mandatów w Czechach

Nasi południowi sąsiedzi nie mają aż tak rygorystycznych przepisów drogowych, przynajmniej jeśli chodzi o taryfikator mandatów. Mimo to radzę nie szarżować w drodze do Pragi czy na narty w Szpindlerowym Młynie.

Stawki mandatów za popularne wykroczenia w Czechach kształtują się następująco:

• Przekroczenie prędkości o 10-20 km/h – od 1000 do 2500 koron (czyli od około 180 do 450 zł);
• Przekroczenie prędkości o 30-50 km/h – od 2500 do 5000 koron (czyli od około 450 do 900 zł);
• Nieprawidłowe parkowanie – od 1500 do 2500 koron (od około 270 do około 450 zł); 
• Jazda pod wpływem alkoholu (obowiązuje całkowita trzeźwość) – od 25 000 do 50 000 koron (czyli od około 4500 do 9000 zł); 

Stawki mandatów w Austrii 

Austria to popularny kierunek wyjazdów, nie tylko zimowych. W tym kraju wypoczywa coraz więcej Polaków, którzy np. chcą spędzić urlop na znakomitych kempingach, pochodzić po Alpach itd. Przez Austrię przejeżdża się również w kierunku Włoch czy Chorwacji. 

Podróżując po Austrii samochodem trzeba mieć się na baczności. W tym kraju obowiązują rygorystyczne przepisy drogowe, dosłownie wszędzie są też kamery, dlatego nietrudno o „zarobienie” mandatu. 

Oto stawki mandatów za popularne wykroczenia drogowe w Austrii:

• Przekroczenie prędkości o więcej niż 30 km/h – od 150 euro;
• Przekroczenie prędkości o ponad 40 km/h w terenie zabudowanym i o ponad 50 km/h w terenie niezabudowanym – od 300 euro;
• Przekroczenie prędkości o ponad 80 km/h w terenie zabudowanym i o ponad 90 km/h w terenie niezabudowanym – od 5000 euro;
• Korzystanie z telefonu w czasie jazdy – od 50 euro;
• Niezapięcie pasów – od 35 euro;
• Jazda pod wpływem alkoholu do 1,19 promila – od 800 euro i powyżej 1,6 promila – od 1600 euro;
• Korzystanie z kamery/rejestratora jazdy – nawet 2500 euro;

Stawki mandatów na Węgrzech 

Węgry same w sobie są atrakcyjnym kierunkiem podróży (np. słynne węgierskie termy czy przepiękny Budapeszt), a przy tym wielu polskich kierowców przejeżdża przez ten kraj tranzytem w drodze do Chorwacji. 

Jeśli chodzi o stawki mandatów za popularne wykroczenia drogowe na Węgrzech, to prezentują się one następująco (stan od 1 września 2023 roku):

• Przekroczenie prędkości o 15 km/h – 39 000 HUF (około 455 zł);
• Przekroczenie prędkości o 25 km/h – 58 500 HUF (około 685 zł);
• Przekroczenie prędkości o 45 km/h – 117 000 HUF (około 1370 zł); 
• Przejazd na czerwonym świetle – 100 000 HUF (około 1300 zł); 
• Używanie telefonu w czasie jazdy – od 10 000 do 20 000 HUF (około 150-300 z); 
• Niezapięcie pasów – od 15 000 do 30 000 HUF (około 200-400 zł); 

Stawki mandatów w Chorwacji 

Chorwacja to jeden z najchętniej odwiedzanych krajów przez polskich turystów podróżujących na własną rękę. Większość wybiera przejazd samochodem, co w dobie wysokich cen paliw nie jest niestety takie tanie. Koszty podróży mogą dodatkowo wzrosnąć, jeśli kierowca zostanie przyłapany na złamaniu przepisów.

Tak kształtują się stawki mandatów w Chorwacji za najczęstsze wykroczenia:

• Przekroczenie prędkości do 10 km/h – 40 euro;
• Przekroczenie prędkości od 11 do 20 km/h – 132 euro;
• Przekroczenie prędkości od 31 do 50 km/h – 400-900 euro;
• Jazda pod wpływem do 0,5 promila – 93 euro, od 0,5 do 1 promila – 130-260 euro, od 1 do 1,5 promila – 653 euro, powyżej 1,5 promila – 2000 euro;
• Jazda bez pasów – 130 euro;
• Rozmowa przez telefon w czasie jazdy – 200 euro;

Stawki mandatów we Włoszech 

Włochy to świetny kierunek wakacyjny. Wielu Polaków wybiera się do tego kraju własnym autem (szczególnie mieszkańcy południowych województw). I choć styl jazdy Włochów sprawia wrażenie nonszalanckiego, to jednak tamtejsi kierowcy raczej starają się przestrzegać przepisów, co wynika z bardzo wysokich mandatów. 

Oto stawki mandatów za popularne wykroczenia:

• Przekroczenie prędkości od 10 do 40 km/h – od 159 do 639 euro;
• Przekroczenie prędkości od 40 do 60 km/h – do 2000 euro;
• Przekroczenie prędkości o więcej niż 60 km/h – do 3199 euro;
• Nieprawidłowe parkowanie – od 80 do 318 euro;
• Przejazd na czerwonym świetle – od 154 do 613 euro;

Warto również wiedzieć, że jeśli do wykroczenia dojdzie w godzinach między 7 a 22, to stawka mandatu rośnie aż o 30%!

Zdarzyło się Wam dostać mandat z zagranicy? Za jakie wykroczenie? Uderzyło po kieszeni? Koniecznie podzielcie się swoimi doświadczeniami w komentarzu.