Zgubiony portfel z dokumentami – co robić? 6 kroków, które musisz wykonać

Pomysły na nowe artykuły przychodzą czasami zupełnie nieoczekiwanie. Tym razem inspiracją był dla mnie znajomy, któremu przytrafiła się niemiła przygoda. Podczas wakacyjnego wyjazdu z rodziną zgubił portfel – nie wie dokładnie, gdzie i kiedy to się stało, a brak portfela odkrył dopiero na stacji benzynowej w Niemczech. Na szczęście wakacje się udały, natomiast oczywiście było nerwowo. 

W podobnej sytuacji może się znaleźć każdy z nas, dlatego warto wiedzieć, co należy zrobić w razie zgubienia portfela z dokumentami. Jest z tym trochę zachodu, natomiast dobra informacja jest taka, że najważniejsze sprawy możemy załatwić z poziomu smartfonu, od razu po zorientowaniu się, że portfel zniknął. Wszystko wyjaśniam krok po kroku. 

Krok 1: zastrzeż swój dowód osobisty 

Od tego zawsze zaczynamy, ponieważ w praktyce najpoważniejsze mogą być właśnie konsekwencje utraty dowodu osobistego. Nie liczmy na to, że znalazca portfela okaże się uczciwy. Należy raczej zakładać gorszy scenariusz, czyli ryzyko kradzieży tożsamości i np. zaciągnięcia kredytu na dane prawowitego posiadacza dowodu. 

Aby do tego nie dopuścić należy natychmiast zastrzec dowód osobisty. Można to zrobić na kilka sposobów. Najszybciej będzie zalogować się do bankowości elektronicznej na smartfonie i zlecić zastrzeżenie dokumentu przez bank. Można też zadzwonić na infolinię banku i złożyć taką dyspozycję. 

W momencie zastrzeżenia dowodu informacja ta trafi do Centralnej Bazy Danych, dlatego żaden bank ani operator telefoniczny nie będzie honorować tego dokumentu np. przy składaniu wniosku kredytowego czy wniosku o zawarcie umowy na świadczenie usług telekomunikacyjnych. Co więcej, osoba posługująca się zastrzeżonym dowodem zostanie zatrzymana do wyjaśnienia sprawy. 

Zastrzeżenie dowodu osobistego można zgłosić również w innym banku, nawet nie będąc jego klientem. Oto lista banków komercyjnych przyjmujących takie zgłoszenie od wszystkich osób:

• Bank Pocztowy SA, 
• Bank Polskiej Spółdzielczości SA, 
• BNP Paribas Bank Polska,
• Credit Agricole Bank Polska, 
• Plus Bank SA, 
• Krakowski Bank Spółdzielczy, 
• PKO BP, 
• Santander Bank Polska, 
• SGB-Bank, 
• Bank Gospodarstwa Krajowego, 
• Getin Bank. 

Jeśli będziesz zwlekać z zastrzeżeniem dowodu osobistego, to niestety licz się z tym, że wzrośnie ryzyko kradzieży Twojej tożsamości i posłużenia się dowodem przez nieuczciwego znalazcę np. w celu zaciągnięcia kredytu. To jedna z tych sytuacji, w których bardzo przydaje się usługa zastrzeżenia kredytowego uruchamiana wraz z Alertami BIK. 

Zastrzeżenie daje pewność, że nikt nie zaciągnie kredytu czy innego zobowiązania na Twoje dane, ale tylko u partnerów programu. Z kolei dzięki alertom otrzymasz powiadomienie natychmiast, gdy tylko ktoś posłuży się Twoim dowodem osobistym np. podczas składania wniosku o kredyt. 

Krok 2: zgłoś utratę dowodu osobistego 

Wiele osób niestety sądzi, że zastrzeżenie dowodu załatwia sprawę. To tak nie działa. Faktem jest, że znalazca portfela nie posłuży się dowodem osobistym w celu zaciągnięcia kredytu czy zawarcia jakiejś umowy z operatorem telefonii komórkowej, natomiast nadal może z niego swobodnie korzystać i podawać się za kogoś innego. 

Dlatego bezwzględnie trzeba zgłosić utratę dowodu osobistego, najlepiej od razu po tym, jak zorientujemy się, że zgubiliśmy portfel. Najszybciej i najwygodniej będzie zrobić to przez Profil Zaufany na platformie ePUAP. 

Jeśli nie mamy takiego profilu, to należy udać się do dowolnego urzędu gminy i zgłosić utratę dowodu. Urzędnik wyda specjalne zaświadczenie, którym można się posługiwać do momentu uzyskania nowego dokumentu (wyrobienie dowodu osobistego jest bezpłatne, trzeba tylko wypełnić wniosek i dostarczyć jedno zdjęcie). 

Z kolei będąc za granicą utratę dowodu zgłasza się w konsulacie. Można to zrobić osobiście, listownie lub faksem. 

Szczegółowa procedura zgłaszania utraty dowodu osobistego znajduje się na stronie rządowej, wraz z wykazem potrzebnych dokumentów i wzorami wniosków do pobrania. 

Utratę dowodu osobistego można zgłosić również na policji, jednak ten sposób powinien być zarezerwowany dla sytuacji, w których podejrzewamy kradzież, a nie zgubienie portfela z dokumentami. 

Pamiętaj! W momencie zgłoszenia utraty dowodu nie będzie już możliwości korzystania z aplikacji mObywatel, aż do momentu wyrobienia nowego dokumentu. 

Krok 3: zastrzeż wszystkie karty płatnicze 

Zastrzeżenie kart, które znajdowały się w zgubionym portfelu, uchroni przed utratą pieniędzy – znalazca może próbować zapłacić tymi kartami zbliżeniowo bez potwierdzania transakcji PIN-em. 

Karty można zastrzec z poziomu bankowości internetowej, czy to przy pomocy aplikacji mobilnej czy po zalogowaniu się do konta przez przeglądarkę. Można również skorzystać z całodobowego numeru telefonu:

828 828 828

To uniwersalny numer międzybankowy, czynny 7 dni w tygodniu, pod którym działa System Zastrzegania Kart. 

Pamiętaj natomiast, że po zastrzeżeniu karta będzie nieaktywna pod każdą postacią. Czyli: nie opłacisz nią żadnych subskrypcji, nie będzie również możliwości użycia jej przy płatnościach mobilnych (zegarkiem lub telefonem np. przez Google Pay). Więcej: Co zrobić jak zgubisz kartę bankomatową?

Krok 4: zgłoś utratę prawa jazdy 

Tutaj dobra informacja: w Polsce prawo jazdy nie jest dokumentem tożsamości honorowanym przy zawieraniu umów kredytowych czy z operatorami telefonii komórkowej. Na „prawko” nie da się też kupić niczego na raty. 

Nie oznacza to natomiast, że można przejść obojętnie obok utraty prawa jazdy. Zgubienie tego dokumentu także należy zgłosić. Posiadacze Profilu Zaufanego mogą to zrobić przez Internet, choć jest to trochę bardziej skomplikowane niż w przypadku zgłaszania utraty dowodu osobistego. 

Zgłoszenie utraty prawa jazdy jest równoznaczne z wystąpieniem o wydanie wtórnika. Trzeba więc pobrać i wypełnić wniosek, następnie go zeskanować, dołączyć cyfrowe zdjęcie oraz dowód opłaty za wydanie wtórnika (koszt 100,50 zł). Wszystkie szczegóły znajdziesz na stronie rządowej. 

Całą procedurę można też przejść w wydziale komunikacji właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. To jednak wymaga oczywiście osobistej wizyty w urzędzie. 

Będąc za granicą można się wstrzymać ze zgłoszeniem utraty prawa jazdy i wystąpieniem o wydanie wtórnika. Pamiętajmy natomiast, że nie posiadając dokumentu przy sobie nie wolno nam prowadzić pojazdu poza Polską, co może być bardzo kłopotliwe, jeśli jesteśmy jedynym kierowcą. W takiej sytuacji najlepiej będzie udać się na najbliższy posterunek policji i zgłosić zaginięcie „prawka”. Policjant wyda zaświadczenie, na podstawie którego będzie można wrócić do domu za kierownicą auta. 

Krok 5: uzyskaj dostęp do pieniędzy 

Najgorsze masz już za sobą. Karty i dokumenty są zastrzeżone, dlatego pozostaje tylko żal za utraconą gotówką, jeśli oczywiście znajdowała się w portfelu. 

Nie jest to wielki problem, o ile jesteśmy w Polsce i nie potrzebujemy pilnie pieniędzy. Gorzej, gdy taka przygoda przytrafi się za granicą. Wówczas skórę może nam uratować aplikacja do płatności telefonem lub zegarkiem, na przykład Google Pay czy Apple Pay. Nawet po utracie fizycznej karty nadal będziemy mogli zapłacić za zakupy czy paliwo, ale tylko do momentu zastrzeżenia lub unieważnienia karty. 

Jeśli karty zostały już zastrzeżone i nie mamy żadnej gotówki, to sytuacja nadal nie jest beznadziejna. Wciąż można skorzystać z np. awaryjnej wypłaty gotówki. To bardzo kosztowna usługa (wysoka prowizja banku), natomiast w kryzysowym momencie opłaty są najmniej ważne – liczy się tylko to, aby zyskać dostęp do pieniędzy i móc np. wrócić do Polski. 

Aby skorzystać z awaryjnej wypłaty gotówki należy skontaktować się z operatorem utraconej karty płatniczej – VISA (całodobowy numer 0-0-800-111-1569) lub Mastercard (0-0-800-111-1211). Konsultant sprawdzi, czy taka opcja jest możliwa oraz poinformuje bank o potrzebie klienta. Awaryjnej wypłaty dokonuje się w placówce bankowej, ale niestety może to zająć nawet do 3 dni roboczych.

Inne opcje, które warto wziąć pod uwagę w przypadku zgubienia portfela z gotówką i kartami płatniczymi za granicą to: 

• Podpięcie do Google Pay czy Apple Pay wirtualnej karty, np. Revolut czy N26 – to dobry powód, aby posiadać jedną z tych usług. 
• Wypłata pieniędzy w okienku – jeśli mamy konto w banku o międzynarodowym zasięgu, np. Citibanku czy Santander, to można poszukać za granicą najbliższego oddziału i wypłacić środki z rachunku. Konieczne będzie jednak potwierdzenie swojej tożsamości, na przykład paszportem. 
• Wypłata gotówki w hotelu – zatrzymując się w hotelu warto zapytać, czy byłaby możliwość wypłacenia gotówki po wykonaniu przelewu na konto hotelu, na przykład z własnego konta lub przez kogoś znajomego czy z rodziny. 
• Przekaz pieniężny –  można też skorzystać z opcji przekazu pieniężnego wysłanego przez bliską osobę w Polsce. Wystarczy tylko poszukać placówki międzynarodowego operatora takich przekazów, np. Western Union. 
• Pomoc konsulatu – w większości krajów świata działają polskie placówki konsularne. To ostateczność, natomiast z braku innych opcji należy się udać do konsulatu i poprosić o wypłacenie środków wcześniej przelanych na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Jeśli nie mamy pieniędzy i nikt nie może nam pomóc, to awaryjnie można skorzystać z pożyczki od konsula. 

Krok 6: wyrób nowe dokumenty i karty płatnicze 

Zarówno wniosek o wyrobienie nowego dowodu osobistego, jak i o wydanie wtórnika prawa jazdy, możesz złożyć na etapie zgłaszania utraty tych dokumentów. Jeśli z jakiegoś powodu tego nie zrobisz (np. jesteś na zagranicznych wakacjach i nie chcesz sobie tym zaprzątać głowy), to i tak prędzej czy później Cię to czeka. 

Wniosek o nowy dowód możesz złożyć w dowolnym urzędzie gminy, a o wtórnik prawa jazdy przez Internet lub w wydziale komunikacji, zgodnie z opisaną wcześniej procedurą. 

Zwróć uwagę, że bez nowego dowodu osobistego nie możesz wystąpić do banku o wydanie karty płatniczej czy kredytowej. Twój zgubiony dokument jest zastrzeżony i dopiero po zaktualizowaniu swoich danych osobowych w banku (poprzez bankowość elektroniczną lub w oddziale) będziesz mógł złożyć wniosek o kartę fizyczną. 

Jak zabezpieczyć się na wypadek zgubienia portfela z dokumentami?

Sam od dawna nie noszę portfela przy sobie. Przeszedłem na płatności zegarkiem, korzystam też z aplikacji mObywatel, dlatego w razie potrzeby zawsze mogę wylegitymować się cyfrowym dowodem osobistym czy prawem jazdy. 

Przypominam również, że w Polsce nie ma już obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego samochodu ani papierowego potwierdzenia zawarcia polisy OC. 

I właśnie przejście na mobilne płatności oraz cyfrowe dokumenty jest najlepszym sposobem na to, aby nie mieć większych problemów w razie zgubienia portfela. Pamiętajcie natomiast, że dokumenty w aplikacji mObywatel są ważne tylko na terytorium Polski i nie da się na nich np. przekroczyć granicy poza strefą Schengen. Cyfrowe prawo jazdy nie będzie również honorowane przez zagranicznego policjanta.

Dodatkowo radzę zrobić cyfrowe kopie (skany) wszystkich posiadanych dokumentów – dowodu osobistego, prawa jazdy, paszportu czy dowodu rejestracyjnego auta. Mogą się przydać w kryzysowej sytuacji. Kopie przechowujemy w bezpiecznej usłudze chmurowej, np. na Dysku Google, iCloud czy w OneDrive. 

Najważniejsza, a jednocześnie najprostsza rada, jakiej mogę udzielić, to pilnowanie portfela jak oka w głowie, szczególnie podczas podróży zagranicznej. Wiem, że łatwo się mówi, ale naprawdę dobrze jest sprawdzać, czy mamy portfel przy sobie za każdym razem, gdy np. tankujemy samochód i odjeżdżamy ze stacji benzynowej, gdy zamawiamy jedzenie w restauracji, gdy przepakowujemy rzeczy w aucie, przed opuszczeniem pokoju w hotelu itd. Portfela nigdy nie chowamy w kieszeni spodni (zwłaszcza tylnej) – najlepiej nosić przy sobie torebkę lub zainwestować w nerkę. 

Zdarzyło się Wam zgubić portfel ze wszystkimi dokumentami? Jak sobie poradziliście? Może mieliście taką przygodę podczas zagranicznych wakacji i zrobiło się naprawdę nerwowo? Podzielcie się swoimi doświadczeniami w komentarzach.