Czym jest taksa notarialna? Ile trzeba zapłacić notariuszowi za popularne usługi? Sprawdzam!

Większość z nas choć raz w życiu będzie musiała skorzystać z usługi notariusza. I nie, wcale nie chodzi tylko o zakup nieruchomości czy sporządzenie testamentu, ale też o zupełnie prozaiczne sytuacje, jak chociażby poświadczenie zgody na wyjazd dziecka za granicę czy ustanowienie pełnomocnictwa. Nie są to oczywiście usługi bezpłatne. Notariusz pobiera za nie opłatę, czyli taksę notarialną, której maksymalną wysokość regulują krajowe przepisy. 

Ile zatem trzeba zapłacić za popularne usługi notarialne? Sprawdziłem aktualne stawki. Zapraszam do lektury. 

Taksa notarialna, czyli właściwie co? 

Taksa notarialna to nic innego jak wynagrodzenie notariusza za wykonanie określonych czynności notarialnych, na przykład za sporządzenie aktu notarialnego. Sam fakt pobierania oraz maksymalną wysokość taksy regulują dwa akty prawne:

1. Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie. 
2. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. 

W praktyce, z punktu widzenia przeciętnego Kowalskiego chcącego skorzystać z usługi kancelarii notarialnej, ważne jest to, że maksymalna stawka taksy jest określona w przepisach, co pozwala w przybliżeniu ocenić wysokość opłaty dla notariusza i wliczyć ją w koszt całej procedury, na przykład zakupu nieruchomości.

Notariusz, niezależnie od renomy kancelarii czy jej lokalizacji, nie ma prawa żądać wyższej opłaty niż ta, która została określona w rozporządzeniu. Ma natomiast swobodę w ustalaniu swojej stawki do limitu. 

To warto wiedzieć: Wysokość taksy notarialnej nie może być niższa niż 1 zł. 

Czy można negocjować taksę notarialną?

Tak, nie ma tutaj żadnych ograniczeń, przy czym trzeba wiedzieć, że zdecydowana większość kancelarii notarialnych pobiera maksymalne dopuszczalne przepisami taksy. Zdarza się natomiast, szczególnie przy sporządzaniu aktów notarialnych nieruchomości, że notariusze zgadzają się na obniżenie opłaty, aby zyskać cennego klienta. Stąd zawsze warto najpierw zadzwonić czy napisać maile do kilku lokalnych kancelarii notarialnych z zapytaniem o wysokość taksy za wykonanie danej czynności. 

Czasami opłaci się nawet podjechać do notariusza w sąsiedniej, mniejszej miejscowości, który jest po prostu tańszy – dotyczy to natomiast sporządzania aktów notarialnych dla transakcji zakupu bardzo wartościowych przedmiotów, na przykład domu czy drogiego mieszkania, gdzie różnica w wysokości taksy między kancelarią np. w Warszawie a w Grodzisku Mazowieckim może wynosić nawet kilkaset złotych i więcej. 

Wysokość taksy notarialnej – od czego zależy? 

Faktyczna wysokość wynagrodzenia notariusza zależy od wartości przedmiotu podlegającego danej czynności notarialnej. Stawki maksymalne kształtują się następująco:

• Do 3 000 zł – 100 zł;
• Od 3 000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3 000 zł;
• Od 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
• Od 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
• Od 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1 010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
• Od 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4 770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
• Powyżej 2 000 000 zł – 6 770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł (maksymalnie 10 000 zł lub 7 500 zł przy transakcjach między członkami I grupy podatkowej).

Ile trzeba zapłacić notariuszowi za sporządzenie aktu notarialnego nieruchomości?

Znając powyższy schemat naliczania taksy notarialnej, możemy samodzielnie obliczyć wysokość opłaty dla notariusza, jeszcze przed wizytą w kancelarii. Jest to szczególnie ważne w przypadku wartościowych przedmiotów, takich jak nieruchomości, gdzie sama taksa może stanowić istotny koszt dla nabywcy np. mieszkania, domu czy działki. 

Przykładowo: kupując mieszkanie o wartości 600 000 zł zapłacimy taksę notarialną od nadwyżki powyżej 60 000 zł, czyli od 540 000 zł. I tak:

• 540 000 zł × 0,004 = 2 160 zł
• Stawka podstawowa = 1 010 zł
• Do łącznej sumy 3 170 zł dodajemy stawkę VAT 23% (729,10 zł).

Taksa notarialna w tym konkretnym przypadku wyniesie zatem maksymalnie 3 899,10 zł. 

Dodatkowe opłaty 

Warto mieć świadomość, że taksa notarialna to niejedyna opłata, jaką może pobrać notariusz. Kancelarie liczą sobie osobne wynagrodzenie za szereg innych usług towarzyszących wykonaniu określonej czynności, jak chociażby sporządzenie wypisu aktu notarialnego, co kosztuje 6 zł za stronę + 23% VAT.

Do tego dochodzą jeszcze opłaty sądowe, które rejent (notariusz) przekazuje do właściwego sądu. Tutaj stawki wynoszą:

• Założenie księgi wieczystej – 150 zł;
• Wpis do księgi wieczystej – 200 zł;
• Wpis hipoteki – 200 zł.

Taksy za popularne czynności notarialne 

Wizyta u notariusza jest niezbędna w wielu życiowych sytuacjach, zawsze wtedy, gdy potrzebujemy formalnego poświadczenia jakiejś czynności prawnej, jak zakup/sprzedaż nieruchomości. Zakres usług notarialnych jest bardzo szeroki i obejmuje m.in.:

1. Ustanowienie pełnomocnictwa, na przykład na potrzeby reprezentowania przed urzędami, sądami etc. – stawka zależy od zakresu pełnomocnictwa i dla jednej czynności wynosi 50 zł, a dla więcej niż jednej czynności od 100 do 200 zł; 
2. Sporządzenie umowy majątkowej małżeńskiej (potocznie nazywanej intercyzą) – 400 zł; 
3. Sporządzenie testamentu – od 50 do 200 zł (droższe są testamenty zawierające zapis windykacyjny, zapis zwykły, polecenie lub pozbawienie uprawnionego do zachowku); 
4. Odwołanie testamentu – 30 zł; 
5. Sporządzenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – 50 zł. 

Ważne! Wszystkie podane stawki są kwotami netto i należy do nich doliczyć 23% podatku VAT. 

Kto płaci za notariusza? 

Taksę notarialną reguluje zleceniodawca usługi. W przypadku sporządzania aktu notarialnego nieruchomości przyjmuje się, że koszt ten ponosi nabywca, choć zdarza się, że w ramach negocjacji ceny bierze to na siebie sprzedający lub strony po prostu dzielą taksę między siebie. 

Podsumowanie 

Taksa notarialna może być sporym kosztem towarzyszącym wartościowym transakcjom, dlatego zawsze należy ją uwzględnić podczas sumowania wszystkich wydatków związanych z np. zakupem nieruchomości. 

Większość usług notarialnych, poza transakcjami na nieruchomościach, nie wiąże się jednak z bardzo wysokimi opłatami. Również dzięki określeniu maksymalnych stawek taksy notarialnej, nie musimy się obawiać, że zostaniemy zaskoczeni kwotą, na jaką nie byliśmy przygotowani. 

Co sądzicie o stawkach za usługi notariuszy? Są za wysokie, a może zaskakująco niskie? Pamiętacie swoją rekordową wysokość taksy notarialnej, np. podczas zakupu mieszkania? Dajcie znać w komentarzu.