Zastrzeżenie kredytowe w BIK: co to jest? Jak działa? Czy warto je włączyć?

Być może nie zdajecie sobie z tego sprawy, ale w Polsce codziennie (!) dochodzi do minimum kilkunastu prób wyłudzenia kredytu lub pożyczki. Ofiarą przestępstwa może paść każdy z nas, a więc zdrowy rozsądek podpowiada, aby przynajmniej spróbować jakoś się przed tym obronić.

Jeszcze kilka lat temu mieliśmy dość ograniczone pole manewru. Właściwie jedyne narzędzie do zabezpieczenia się przed oszustami dawało nam Biuro Informacji Kredytowej. Niedawno doszła opcja zastrzeżenia PESEL w mObywatel. Za chwilę poznasz oba sposoby i będzie mógł wybrać, z którego skorzystać.

Zacznijmy od usługi Zastrzeżenie kredytowe BIK, o której pisałem w pierwszej wersji tego tekstu (w 2020 r.). Na czym dokładnie polega? Kogo i przed czym chroni? Czy warto teraz użyć usługi zastrzeżenia kredytowego? Tego dowiecie się już z mojego artykułu. Zapraszam. 

Co to jest zastrzeżenie kredytowe? 

Zastrzeżenie kredytowe, globalnie lepiej znane pod nazwą credit freeze, to swego rodzaju zamrażarka, która na pewien dowolnie wybrany czas uniemożliwia zaciągnięcie kredytu, pożyczki czy chociażby zakup sprzętu na raty. Blokada działa tak długo, jak życzy sobie tego użytkownik usługi. To on ją włącza i ewentualnie dezaktywuje. No dobrze, ale jak to działa w praktyce? 

Po uruchomieniu usługi instytucje finansowe, które są partnerami programu (więcej o tym będzie pod koniec artykułu) otrzymują jasną informację: Jan Kowalski nie jest zainteresowany zaciągnięciem żadnego zobowiązania finansowego. Wiedzą zatem, że jeśli ktoś, kto się za Jana podaje, zgłosi się po np. kredyt, najprawdopodobniej będzie to próba wyłudzenia. Sam Jan natomiast będzie mógł pożyczyć pieniądze dopiero wtedy, gdy dezaktywuje zastrzeżenie kredytowe. 

Pokaże to na prostym przykładzie. Jeśli dziś aktywuję usługę Zastrzeżenie kredytowe w BIK, to wiem, że ani ja, ani nikt, kto się za mnie podaje, nie otrzyma kredytu, pożyczki i nie kupi niczego na raty korzystając z oferty instytucji uczestniczących w programie. Gdy jednak moja sytuacja się zmieni i będę zmuszony zaciągnąć np. kredyt hipoteczny w Pekao Banku Hipotecznym, muszę pamiętać o dezaktywowaniu usługi, bo inaczej bank odeśle mnie z kwitkiem. 

Dla kogo blokada kredytowa? 

Z usługi Zastrzeżenie kredytowe w BIK może skorzystać wyłącznie posiadacz konta w BIK, którego założenie jest bardzo proste – instrukcję znajdziecie w dalszej części wpisu. Można to zrobić w całości online, bez wychodzenia z domu, w ciągu około 10 minut. 

Ważne! Aktywowanie zastrzeżenia nie ma wpływu na już zaciągnięte i spłacane zobowiązania finansowe. Tutaj nic się nie zmieni. 

Ile kosztuje zastrzeżenie kredytowe w BIK?

Niestety (a może to jednak dobrze) nie jest to usługa sprzedawana osobno. Można ją aktywować tylko w pakiecie z Alertami BIK, o których pisałem już dawniej na blogu. Czyli: wykupując Alerty BIK automatycznie otrzymujemy również możliwość włączenia zastrzeżenia kredytowego. Za ile?

Opłata nie jest wysoka, bo wynosi 42 złote za rok. Inaczej mówiąc, za 3,5 złotego miesięcznie zapewniamy sobie nieco wyższe bezpieczeństwo finansowe – zwłaszcza dotyczy to usługi Alerty BIK, która rzeczywiście działa. 

Uwaga! Jeżeli nie chcesz płacić za zrobienie zastrzeżenia kredytowego BIK, to możesz użyć bezpłatnego narzędzia, czyli bezpłatnie zastrzec PESEL w mObywatel. O tym, jak to zrobić przeczytasz niżej.

Jak włączyć zastrzeżenie kredytowe w BIK?

Zaczynamy od wejścia na stronę BIK. Otworzy się ekran główny i znajdujemy przycisk „Aktywuj Alerty BIK i śpij spokojnie”. Po kliknięciu przechodzimy do formularza, który trzeba wypełnić (potrzebny będzie dowód osobisty lub aplikacja mObywatel), a następnie potwierdzić zapoznanie się z regulaminem oraz polityką prywatności. Standard. 

Kolejnym krokiem jest potwierdzenie swojej tożsamości. Robimy to poprzez przelew identyfikacyjny na kwotę 1 zł lub używając mObywatela (najszybciej i bezpłatnie). Wpłacona złotówka nie podlega zwrotowi. Operatorem systemu płatności jest Blue Media. 

Uwaga! Przelew trzeba zlecić z konta założonego na dokładnie takie same dane, jak te, które podajemy w formularzu. Z doświadczenia wiem, że czasami wystarczy inny adres czy nawet posługiwanie się dwoma imionami, by pojawiły się problemy. 

Teraz ważna informacja dla osób posiadających konto wspólne z np. współmałżonkiem. W praktyce nie da się z niego wykonać przelewu identyfikacyjnego, ponieważ w danych przelewu znajdą się dane dwóch osób (a muszą być kropka w kropkę identyczne z tymi, jakie podaliśmy w formularzu). 

Problemy mogą mieć również posiadacze konta firmowego, ponieważ w danych przelewu najprawdopodobniej znajdzie się nazwa przedsiębiorstwa. No chyba, że ktoś ma firmę nazwaną wyłącznie swoim imieniem i nazwiskiem. 

Następnie na e-mail otrzymujemy link aktywacyjny (może trafić do SPAM-u), klikamy w niego i odbieramy kod autoryzacyjny SMS. Po jego wpisaniu można się już zalogować do konta BIK, zmienić hasło i aktywować usługę Alerty BIK wraz z Zastrzeżeniem BIK. Łatwizna. 

A jak wyłączyć zastrzeżenie kredytowe w BIK? To również nie sprawi Ci kłopotu. Wystarczy zalogować się na stronie internetowej BIK (do Alertów BIK) i kliknąć wyłączenie. Wszystko odbywa się zdalnie – nie trzeba wysyłać żadnych pism ani wniosków.

Wszystko pięknie, ale…

Usługa Zastrzeżenie BIK nie jest żadną nowością, bo funkcjonuje od 2018 roku. Celowo jednak nie opisywałem jej wcześniej na blogu – powodem była jej… niska przydatność. Po prostu zaraz po uruchomieniu usługi jej partnerami było zaledwie kilka firm, w tym tylko jeden bank. A musicie wiedzieć, że zastrzeżenie zadziała wyłącznie wtedy, gdy ktoś będzie próbował zaciągnąć kredyt lub pożyczkę na Wasze dane u jednego z partnerów usługi. Czy coś się w tej kwestii zmieniło? Tak, ale niewiele. 

Aktualizacja: Niestety to stwierdzenie z artykułu z 2020 roku nadal jest aktualne. Instytucji w systemie zastrzeżenia kredytowego jest tyle co kot napłakał. Co prawda przybyło na liście banków, jednak ubyło prywatnych firm pożyczkowych, zniknęły też SKOK-i.

W 2020 roku pełna lista partnerów usługi Zastrzeżenie BIK wyglądała tak:

W 2024 roku partnerzy systemu zastrzeżenia kredytowego BIK to:

• Pekao Bank Hipoteczny
• ING Bank Śląski
• Citi Handlowy
• Krakowski Bank Spółdzielczy
• Alfa Kredyt
• Paytree
• MediaRaty

Nie ma szału, prawda? Mamy kilka prywatnych firm pożyczkowych i zaledwie trzy banki (w tym jeden wyłącznie hipoteczny). Nadal więc usługa jest mało skuteczna, ponieważ w sytuacji, gdy np. ktoś spróbuje zaciągnąć kredyt na dane swojej ofiary w takim mBanku, to zastrzeżenie zwyczajnie nie zadziała. Trzeba będzie liczyć tylko na Alerty BIK. 

Trudno też posądzać przestępców o nielogiczne myślenie. To jasne, że oszust przed podjęciem próby wyłudzenia kredytu czy pożyczki na pewno wykreśli z listy instytucji, w których złoży wniosek, te będące partnerami usługi Zastrzeżenia BIK. Na ten moment trudno też wyrokować, kiedy i czy w ogóle grupa partnerów się powiększy. 

I tutaj muszę zdradzić jeden z powodów powstania i publikacji tego artykułu. Publikuję ten artykuł, gdyż liczę na to, że do programu przystąpią kolejne banki i firmy pożyczkowe. Liczę, że kilka banków zauważy, że jest zainteresowanie zastrzeżeniem kredytowym wśród klientów. Jeśli możesz, to mam do Ciebie gorący apel: wspomnij w swoim banku, że chętnie skorzystałbyś z takiej usługi. Zapytaj swój bank w mediach społecznościowych, dlaczego nie ma go na liście partnerów i dlaczego nie możesz zabezpieczyć się w ten sposób przed wyłudzeniem kredytu.

W 2020 roku liczyłem, że więcej instytucji finansowych dołączy do BIK zastrzeżenia kredytowe. Tak się nie stało. Na szczęście dla nas wszystkich pojawiło się nowe, skuteczne narzędzie – zastrzeżenie PESEL w aplikacji mObywatel.

Zastrzeżenie PESEL w mObywatel

Każdy z nas może bardzo szybko i za darmo zastrzec swój numer PESEL. Najłatwiej zrobić to w aplikacji mObywatel 2.0. To bardzo skuteczna tarcza przed oszustami – od czerwca 2024 roku każda instytucja finansowa musi sprawdzić przed udzieleniem kredytu/pożyczki, czy PESEL potencjalnego klienta nie jest zastrzeżony.

Tarcza zadziała pod jednym warunkiem – musisz zastrzec PESEL. Dzięki temu żadna niepowołana osoba nie wykorzysta Twoich danych osobowych. Udzielenie kredytu oszustowi jest nadal możliwe, jednak w takiej sytuacji, to banki czy firmy pożyczkowe będą ponosiły konsekwencje braku należytej staranności.

Cała procedura jest niezwykle prosta. Numer zastrzeżesz dosłownie od ręki, z poziomu smartfonu, po zalogowaniu się do aplikacji mObywatel 2.0.

Szczegóły znajdziesz w moim kompleksowym przewodniku po zastrzeżeniu PESEL.

Czy w związku z tym warto skorzystać z BIK zastrzeżenie kredytowe?

Czy warto włączyć zastrzeżenie brania kredytów?

Kilka lat temu Zastrzeżenie BIK będące dodatkową funkcją dla ofert zawierających Alerty BIK mogło być rozwiązaniem do rozważenia. Choć, jak pisałem, bardzo ograniczony zasięg działania nastawiał mnie do tej usługi sceptycznie. Główną tarczą obronną przed wyłudzeniami były Alerty, natomiast Zastrzeżenia pełniły rolę prewencyjną – do włączenia jeżeli wiedzieliśmy, że w najbliższym czasie nie będziemy nigdzie wnioskować o kredyt, pożyczkę czy kupować czegoś na raty.

Teraz, kiedy jednym kliknięciem możesz zablokować wykorzystanie PESEL, sens aktywacji zastrzeżenia kredytowego BIK jest jeszcze bardziej dyskusyjny. Oto zalety zastrzeżenia PESEL:

• darmowa ochrona przed kradzieżą tożsamości – Zastrzeżenie w portalu BIK jest płatne (42 zł rocznie),
• działanie 24/7, łatwość i szybkość obsługi – to ma również blokada umów kredytowych w BIK,
• nieograniczony zasięg – od 1 czerwca 2024 roku wszystkie instytucje finansowe muszą weryfikować zastrzeżenie PESEL przed udzieleniem kredytu, włączenie zastrzeżenia kredytowego BIK możliwe jest natomiast zaledwie dla 7 instytucji finansowych,
• ochroni przed zawieraniem różnych umów bez wiedzy właściciela, np. zakupów ratalnych czy na abonament telefoniczny,
• opcja ustawienia automatycznego ponownego zastrzeżenia po określonym czasie,
• to dodatkowa ochrona w przypadku zgubienia portfela z dokumentami
• możliwość monitorowania, kto sprawdzał numer PESEL – szybko wykryjesz potencjalne próby oszustwa.

Warto też pamiętać, że zastrzeżenie PESEL nie wpływa negatywnie na np. możliwość załatwiania spraw w urzędach. Zresztą można je wyłączyć jednym kliknięciem w aplikacji mObywatel.

A co Wy sądzicie o usłudze Zastrzeżenie BIK? Korzystacie z niej już, a może rozważycie jej wykupienie po lekturze mojego artykułu?