Sam nie pracuję na etacie, ale wiem, że spora część z Was tak. Etat jest fajny, bo daje poczucie bezpieczeństwa (przynajmniej teoretycznie), a jego największym atutem jest pewność, że danego dnia miesiąca na konto wpłynie pensja. No właśnie – z tym niestety różnie bywa. Jeśli Twój pracodawca zalega Ci z wypłatą pensji, przeczytaj mój poradnik i sprawdź, jak walczyć o swoje prawa.
Szokująca skala zaległości
Jak wynika z danych Państwowej Inspekcji Pracy polskie firmy nagminnie wręcz spóźniają się z wypłatą wynagrodzeń, a część z premedytacją nie przelewa pensji w ogóle.
Takie zaległości rocznie sięgają kwoty 180 milionów złotych, a średnia zaległość wobec pracownika to około 12 tysięcy złotych.
Pogrubiłem ten fragment, bo naprawdę trudno mi uwierzyć, że w dobie koniunktury na rynku pracy wciąż są osoby, które zgadzają się na takie traktowanie. Nie oceniam, powody mogą być różne, ale jedno jest pewne – z nieuczciwym pracodawcą trzeba walczyć.
Co na ten temat mówią przepisy?
Zgodnie z Kodeksem Pracy pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikowi pensję najpóźniej do 10. dnia kolejnego miesiąca. W praktyce najczęściej reguluje to umowa, na podstawie której pracownik może ustalić z pracodawcą dowolny dzień zapłaty. Ważne, aby nie został przekroczony termin ustawowy.
Jeśli mimo to pracodawca spóźni się z wypłatą, ale miało to charakter incydentalny, nie warto od razu kruszyć kopii. Bywają różne przyczyny opóźnień (długi weekend, awaria systemu księgowego czy bankowego, przeoczenie etc.). Jeśli jednak sytuacja ta powtarza się nagminnie, trzeba reagować.
Kodeks Pracy wyraźnie informuje, że za każdy dzień opóźnienia w wypłacie pensji pracownikowi należą się karne odsetki.
Ważne: Pracodawca musi zapłacić proporcjonalną karę za spóźnienie zarówno w zakresie podstawy pensji, jak i wszelkich dodatków i składek ZUS.
Ranking najlepszych: Kwiecień 2025
Najlepsze lokaty, konta i oferty - kwiecień 2025
- Ranking lokat do 7,6%
- Ranking kont bankowych +650 zł premii
- Ranking kont oszczędnościowych do 7,2%
- Promocje bankowe z gwarantowaną premią $$$
Pracodawca nie może się przy tym tłumaczyć okolicznościami niezależnymi od niego. Jeśli dzień wypłaty przypadał w święto, pensja powinna zostać przelana na konto pracownika dzień wcześniej.
Jeśli pracodawca nadal nie reaguje
Bywają sytuacje, gdy pracodawca nic nie robi sobie z przepisów prawa, nadal nie wypłaca pensji w terminie lub wręcz ma kilkumiesięczne zaległości wobec pracownika. Nic tego nie usprawiedliwia, dlatego pracownik ma w takiej sytuacji prawo wypowiedzieć umowę o pracę z winy pracodawcy i to ze skutkiem natychmiastowym.
Pamiętaj: W wypowiedzeniu musi się znaleźć informacja, że powodem złożenia dokumentu było ciężkie naruszenie obowiązków pracodawcy.
Jeśli nie chcesz od razu „rzucać papieru”, to najpierw pisemnie wezwij pracodawcę do stosowania się do warunków umowy i wypłacania pensji w terminie. Jeśli zignoruje Twoje pismo, możesz złożyć wypowiedzenie i iść do sądu.
Sądowa batalia – jak ją przeprowadzić?
Oczywiście pozew sądowy to rozwiązanie wyłącznie dla tych, którzy nie mogą doprosić się wypłacenia im zaległych pensji. W przypadku opóźnień nie warto się na to decydować, bo tutaj skuteczniejsza może okazać się zwykła interwencja inspektora pracy.
Ważne: Inspektor pracy, który potwierdzi nierzetelność pracodawcy, może nałożyć na niego mandat w wysokości 2 tysięcy złotych lub złożyć sprawę do sądu grodzkiego – ten ma uprawnienia do nałożenia nawet 30 tysięcy złotych kary.
Jeśli decydujesz się iść do sądu, to najpierw ustal, jak duże zaległości ma wobec Ciebie pracodawca. Jeśli nie przekraczają one 50 tysięcy złotych, wówczas nie poniesiesz opłaty sądowej – w przeciwnym razie opłata wyniesie 5% kwoty sporu.
Znajdź najlepsze oprocentowanie:
Do pozwu trzeba dołączyć umowę o pracę (lub inną, w której znajdują się informacje o obowiązkach pracodawcy) i wszelkie dokumenty poświadczające, że firma nie wypłaciła Ci pensji. Jeśli wygrasz, sąd nałoży na pracodawcę grzywnę i nakaże mu uregulowanie zaległości wraz z odsetkami.
Jak poradzić sobie z nierzetelnym pracodawcą bez sądu? 5 pomysłów
Mam nadzieję, że żaden z moich Czytelników nie znalazł się w sytuacji, która stanęła na ostrzu noża. Jeśli Twoim problemem są „tylko” opóźnienia w otrzymywaniu pensji i masz już tego szczerze dość, wypróbuj jeden z moich sposobów na polubowne załatwienie sprawy:
- Groźba poinformowania inspekcji pracy – brutalne, ale bardzo skuteczne rozwiązanie. Pracodawca, który spóźnia się z wypłacaniem pensji, prawdopodobnie ma za uszami dużo większe grzechy i na pewno nie będzie chciał ryzykować kontroli.
- Pismo od prawnika – Kowalskiego łatwo zbyć i przestraszyć np. groźbą zwolnienia. Dlatego jeśli zamierzasz złożyć oficjalny protest na działania pracodawcy, od razu skorzystaj z pomocy prawnika. Ten za około 100 złotych napisze piękne wezwanie do zaniechania nieuczciwych praktyk, które zrobi wrażenie na prawie każdym pracodawcy.
- Groźba zrobienia „szumu” – firma pracuje na swoją markę latami i na pewno jej właścicielowi nie będzie zależeć na tym, aby zostało to zrujnowane. Dlatego w rozmowie z nim wspomnij, że sytuacją w firmie z pewnością chętnie zainteresują się spragnione sensacji media. Powinno podziałać.
- Groźba odejścia z pracy – najlepszym momentem na jej użycie będzie ten, gdy jesteś w samym środku realizacji jakiegoś ważnego zadania. Ponieważ opóźnienia w wypłacie pensji są podstawą do wypowiedzenia umowy o pracę z winy pracodawcy, nie ryzykujesz, że firma zwolni Cię dyscyplinarnie za porzucenie projektu. Oczywiście groźba będzie tym skuteczniejsza, im bardziej specjalistyczne umiejętności posiadasz.
- Szukanie alternatywy – nie oszukuj się. Pracodawca, który notorycznie spóźnia się z wypłatą pensji, raczej się już nie zmieni. To powinien być dla Ciebie bodziec, aby poszukać sobie lepszej pracy w uczciwej firmie.
Najważniejsze jest to, aby nie pozwalać nieuczciwym pracodawcom na okradanie pracowników – bo tak de facto trzeba nazwać spóźnianie się z wypłatą pensji.
Zdarzyła się Wam sytuacja, gdy pracodawca mocno spóźnił się z wypłatą pensji? Może macie z tym do czynienia na co dzień? Komentujcie!
Mariusz Zimecki
Sam jestem pracodawcą, zatrudniam kilka osób, nigdy nie zdarzyło mi się zapłacić choćby z jednodniową zwłoką. Wiem jak pracownicy czekają na wynagrodzenie, mało który robi rezerwy finansowe na choćby problemy z otrzymaniem wynagrodzenia. Brak rezerw finansowych nie zawsze jest sprawą wysokości wynagrodzenia, częściej wynika z niewiedzy, braku edukacji finansowej czy też brania odpowiedzialności za siebie. Wątpliwym usprawiedliwieniem dla pracodawcy jest trudna sytuacja finansowa firmy, z pewnością karygodne jest to, gdy opóźnienia w płatnościach wynikają ze złej woli pracodawcy.
Piotr Górnicki
Miałem kiedyś taką sytuację. Wystarczyło postraszenie inspekcją pracy i pieniądze zaraz się znalazły:)
Marta
Takie zachowania są niezwykle częste w Polsce, ludzie myślą, że człowiek będzie pracować za darmo. A on przecież ma rodzinę, ma rachunki ma własne zobowiązania. Śmiech na sali.
Marcin z Cardholder
Porady rzeczowe, tylko jest jeden minus – grożenie Inspekcją Pracy czy medialnym szumem raczej nie wpływa ciepło na relację pomiędzy szefem a zatrudnionym. Większość ludzi będzie niestety siedzieć cicho, żeby tylko utrzymać pracę.
Sandra
Witam serdecznie. Pracuję w mojej firmie od dwóch lat. W tym czasie szef nie wypłacił mi pieniędzy w terminie sześć razy. Dziś jest szósty. Przelewu dziś nie będzie. Były to opóźnienia rzędu 1-4 dni. Co ważne, nie były to sytuacje miesiąc po miesiącu, po prostu gość żyje w swoim świecie i jest wysoce nieodpowiedzialny. Planuję się zwolnić w ciągu najbliższego miesiąca, ale nie wiem, czy mogę się powołać na art. 55 § 11 k.p. składając wypowiedzenie np. 2-3 tygodnie od otrzymania opóźnionej wypłaty. Proszę o podpowiedź.
Pozdrawiam
Gosia
Ostatnio moja mama miała podobną sytuację, nie dość, że nie dostała wypłąty to jeszcze okazało się, że pracodawca nie płacił od niej składek – tu niestety nie dało się polubownie rozwiązać sytuacji bo inaczej czas pracy by jej przepadł i jedynym wyjsciem było zgłoszenie sytuacji w ZUS i PIP.. co ciekawe, mogła się dzięki temu zwolnić z dnia na dzień z winy pracodawcy a ten zobowiązany jest jej zapłacić jeszcze wynagrodzenie tak jakby była na okresie wypowiedzenia (w tym przypadku miesiąc) – no ale co z tego kiedy pracodawca nie ma kasy :( trochę walka z wiatrakami.. heh
werserk
Załatwiałem kiedyś sprawę mojego ojca, któremu pracodawca- duża, państwowa firma z niemal dziewięćdziesięcioletnią tradycją, w której wśród członków zarządu i wyzszego kierownictwa nazwiska powtarzały się zadziwiająco często- nie miał wypłacanej pensji przez prawie pół roku. Z początku firma wystawiła pismo, w którym oświadczała wysokość zaleganych przez siebie świadczeń. Koniec końców trzeba było iść do sądu, a tam okazało się, że firma, ustami adwokatów, odwracała kota ogonem i klasyczną sofistyką udowadniała, że czarne jest białe, a białe czarne. Na szczęście fakty były zbyt oczywiste i wyrok- nakaz zapłaty- otrzymał klauzulę wykonalności. Wcześniej- co ważne- część pieniędzy została zwrócona przez wojewódzki urząd pracy ze środków FGŚP
Ilona
U mnie podobna sytuacja, szef zalega z wyplata za lipiec! A mamy koniec sierpnia. Za chwile następna wyplata. Ktora na pewno nie bedzie w terminie. Gdyby to byl ciezki miesiac mozna zrozumiec, ale ten ciezki miesiac trwa od lutego.. grozila kolezanka inspekcja pracy to odparl ze jak zglosi to ja sam zalatw… i co dalej z tym robic?
Kaska
Każdy w wymienionych tutaj sposobów wydaje się skuteczny jednak warto tak na spokojnie zastanowić się czy przyniesie on nam oczekiwany efekt? Skierowana sprawa do sądu będzie ciągnąć sie dość długo a my będziemy nadal bez zaległej wypłaty. Wysłanie pisma z grożba od prawnika może coś nam dać pytanie czy pracodawca przestraszy się na tyle aby wypłacić nam całość zaleglej pensji np za 5 miesięcy czy tylko np za 2 miesiące i będzie przez kolejne obiecywał ze za kilka dni dostaniemy resztę.
Magdalena
ojoj, jest jeszcze jeden sposób- MEDIACJA
Karolina
Mój chłopak od ponad miesiąca nie dostał zaległej pensji od już byłego pracodawcy i nadal zero odzewu. Tłumaczy się tym ,że źle mu idą roboty i pewnie mój chłopak nie jest jedynym , któremu nie płacił. .. Do tego okazało się , że zalega z zapłatą składek na ubezpieczenie , gdy mój chłopak był w NFZ żeby wyrobić sobie kartę zagraniczną to okazało się ,że ten pożal się Boże szef nie płacił mu i pewnie innym składek…